Przed rodzinami zastępczymi stoi trudne zadanie zapewnienia całodobowej opieki i wychowania a przede wszystkim poczucia stabilizacji, bezpieczeństwa i przynależności dzieciom, których potrzeby nie były w prawidłowy sposób zaspokajane przez rodziców biologicznych. Rodzina zastępcza jest więc nie tylko czasowym schronieniem i „miejscem do życia”, ale przede wszystkim przystanią, w której dzieci odnajdują zrozumienie, miłość, poczucie własnej wartości, uczą się nawiązywać prawidłowe relacje i mogą uporać się z trudną przeszłością.
Dzieci umieszczone w rodzinach zastępczych poza cierpieniem spowodowanym separacją od rodziny biologicznej i innych ważnych osób, borykają się ze skutkami trudnych sytuacji, jakich doświadczały przed umieszczeniem w pieczy zastępczej, takich jak: zaniedbanie, inne formy przemocy domowej, alkoholizm i inne uzależnienia rodziców itp. Ponadto u części dzieci występują zaburzenia rozwoju spowodowane ekspozycją na alkohol lub środki psychoaktywne jeszcze przed ich narodzeniem.
To wszystko powoduje, że wychowywanie dziecka przyjętego do rodziny zastępczej jest bardzo trudnym wyzwaniem, wymagającym nie tylko dobrych chęci, ogromnego zaangażowania, cierpliwości, wytrwałości, ale również wiedzy i kompetencji.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pabianicach, jako organizator pieczy zastępczej w Powiecie Pabianickim wspiera rodziny zastępcze obejmując je opieką koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej lub pracowników socjalnych, do których zadań w ramach pracy z dzieckiem i rodziną należy przede wszystkim:
1. udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej;
2. przygotowanie, we współpracy z rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka oraz asystentem rodziny planu pomocy dziecku;
3. pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu;
4. zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej;
5. zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
6. udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej.
Wszystkie informacje na temat wyboru koordynatora i jego zadań znajdują się w art. 77 – 79 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2025 r. poz. 49) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000177/U/D20240177Lj.pdf
Do zadań Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pabianicach jako organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, w ramach szeroko rozumianej pracy z dzieckiem i rodziną zastępczą, poza objęciem jej wsparciem koordynatora, należy w szczególności:
1. zapewnienie badań psychologicznych rodzinom zastępczym i osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka;
2. zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby;
3. zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych;
4. organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy;
5. współpraca ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z ośrodkami pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi;
6. prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej;
7. zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego;
8. dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej;
9. szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tą pieczą;
10. zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego;
11. zapewnianie koordynatorom rodzinnej pieczy zastępczej szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji;
12. zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
13. organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina zastępcza albo prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku;
Szczegółowe informacje na temat wszystkich zadań organizatora pieczy zastępczej znajdują się w art. 76 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2025 r. poz. 49):
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000177/U/D20240177Lj.pdf
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pabianicach dokłada wszelkich starań, aby oferta wsparcia dla rodzin zastępczych i umieszczonych w nich dzieci była jak najszersza i wykraczała poza obligatoryjne zadania wymienione w ustawie. W tym celu pozyskujemy środki unijne i w ramach aktualnie realizowanych projektów: „Rodzino Rozwiń Skrzydła” i „Lepszy Start”, organizujemy np. wyjazdy terapeutyczne dla dzieci, a także dla rodzin zastępczych, różnego rodzaju warsztaty podnoszące kompetencje rodzicielskie dla rodzin zastępczych, zajęcia terapeutyczne dla dzieci i młodzieży, terapię psychologiczną, w tym EMDR, korepetycje dla dzieci, kursy prawa jazdy, wsparcie specjalistów takich jak np. neurologopeda, broker edukacyjny.